Αρχαιολογικά Αξιοθέατα

Στο γυμνό, βραχώδες τοπίο των Βασσών βρίσκεται ένας από τους σημαντικότερους ναούς της αρχαιότητας, αφιερωμένος στον Επικούριο Απόλλωνα. Χαρακτηρίζεται από πλήθος πρωτοτυπιών τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική του διαρρύθμιση, που τον καθιστούν μοναδικό μνημείο στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Η ανέγερσή του τοποθετείται στο 420-400 π.Χ. και αρχιτέκτονάς του θεωρείται ο Ικτίνος. Ο ναός είναι ο μοναδικός που συνδυάζει στοιχεία των τριών αρχιτεκτονικών ρυθμών της αρχαιότητας. Είναι δωρικός, περίπτερος, δίστυλος εν παραστάσι, με πρόναο, σηκό, άδυτο και οπισθόδομο. Έχει 6 κίονες στις στενές και 15 στις μακρές πλευρές, αντί της καθιερωμένης για την εποχή αναλογίας 6 x 13. Έτσι, η μορφή του είναι περισσότερο επιμήκης, όπως στους αρχαϊκούς ναούς. Ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνα είναι το πρώτο μνημείο στην Ελλάδα που η Unesco συμπεριέλαβε (1986) στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Το κλήμα του Παυσανία είναι τεράστιοι κορμοί από αμπέλι που απλώνονται πάνω σε δέντρα (πουρνάρια) στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στο χωριό Παγκράτι του Δήμου Καλαβρύτων στα σύνορα μεταξύ Νομού Αχαΐας και Νομού Αρκαδίας. Το κλήμα του Παυσανία αποτελεί ένα σημαντικό διατηρητέο μνημείο της φύσης της περιοχής. Πήρε το όνομά του από τον ιστορικό Παυσανία όταν εκείνος επισκέφθηκε την περιοχή. Στο έργο του Αρκαδικά ο Παυσανίας αναφέρει το κλήμα ως φαινόμενο αξιοπερίεργο. Η ηλικία του υπολογίζεται περίπου στα 3000 χρόνια και το μήκος του φτάνει τα 100 μέτρα.

Σε απόσταση 8 χιλιομέτρων ΒΑ από την πόλη της Κυπαρισσίας και μόλις 3 χιλιομέτρων ΒΑ από τις Ράχες, βρίσκεται ο Αρχαιολογικός Χώρος της Περιστεριάς. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα κέντρα πρωτομυκηναϊκού πολιτισμού, αφού είχε χαρακτηρισθεί και ως οι “Μυκήνες της Δυτικής Πελοποννήσου”. Οι ανασκαφές ξεκίνησαν από τον Σπύρο Μαρινάτο το 1960, αλλά ο αιφνίδιος θάνατός του σε δυστύχημα σταμάτησε την πορεία των ανασκαφών. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70, ο καθηγητής Γεώργιος Κορρές συνέχισε τις ανασκαφές. Στο χώρο υπάρχουν τρεις (3) θολωτοί τάφοι μέσα στους οποίους βρέθηκαν πολλά χρυσά κύπελλα και κοσμήματα, καθώς και σπουδαία αγγεία, τα οποία χρονολογούνται στον 16ο-15ο αιώνα π.Χ. και εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας.

Σε απόσταση 3 χλμ. από την κλειτορία στο χωριό Άνω Κλειτορία βρίσκεται ο Αρχαιολογικός Χώρος του Αρχαίου Κλείτορα. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Αζανίας και επειδή είναι χτισμένη σε κάμπο όπως και άλλες αρκαδικές πόλεις και όχι σε φύσει οχυρό ύψωμα,περιβαλλόταν από ισχυρά τείχη για προστασία,τα οποία σήμερα δεν σώζονται σε καλή κατάσταση,γιατί το υλικό τους χρησιμοποιήθηκε στα μεταβυζαντινά και νεότερα χρόνια για το χτίσιμο των σπιτιών των γύρω οικισμών. Το τείχος ενισχύεται κατ’ αποστάσεις από ημικυκλικούς πύργους και κατασκευάστηκε κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους. Από τις τελευταίες ανασκαφές έχει αποκαλυφτεί σημαντικό μέρος της οχύρωσης και των πύργων της και μέρος του αρχαίου θεάτρου το οποίο όμως δεν σώζεται σε καλή κατάσταση. Μπροστά από το θέατρο σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο δίνονται κάθε καλοκαίρι σημαντικές θεατρικές παραστάσεις επειδή η κατάσταση διατήρησης του αρχαίου θεάτρου δεν επιτρέπει τη χρησιμοποίηση του. Κατά την παράδοση η πόλη πήρε το όνομα της από τον Κλείτορα, γιο του Αζάνα.

Οι Λουσοί ήταν μία σημαντική πόλη της Αρκαδικής Αζανίας (όπως ονομαζόταν η περί τον Κλείτορα βορειοδυτική Αρκαδία), με ιερό πανελλήνιας εμβέλειας, το ιερό της Αρτέμιδος Ημερησίας. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της προεκτάσεως των Αροανίων ορέων (Χελμού) και συγκεκριμένα στις δυτικές υπώρειες του Λούσιου όρους ή Προφήτης Ηλίας, στη κοιλάδα των Σουδενών, μεταξύ Κύναιθας και Κλείτορος. Η παράδοση συνδέει το ιερό της Άρτεμης με τον μάντη Μελάμποδα (Ο Πρώτος Ψυχίατρος της αρχαιότητος) ο οποίος εκεί γιάτρεψε από την τρέλα, με παρέμβαση της θεάς, τις κόρες του βασιλιά της Τίρυνθας Προίτου, δισέγγονου του Δαναού. Ως δείγμα ευγνωμοσύνης προς τη θεά, οι κόρες εισήγαγαν γυναικείους χορούς, ίδρυσαν ένα ιερό άλσος όπου και ανέγειραν βωμό τον οποίο έραιναν με αίμα από αίγες και πρόβατα. Από τότε οι κάτοικοι ονόμασαν την Άρτεμη Ημερησία, Ημέρα, αυτήν που ημερεύει τα πάντα. Προς τιμήν της θεάς γινόταν μεγάλη γιορτή, τα Ημεράσια, με αγώνες όπου έπαιρναν μέρος και ξένοι. Η Άρτεμις γινόταν τότε «ημέρα» (καλόβουλη, ευμενής) με προσφορές και ιεροπραξίες στο ιερό της. Κοντά στο χωριό Λουσικό του Δήμου Καλαβρύτων, το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο έχει φέρει στο φως τη σπουδαία αρκαδική πόλη Λουσοί, ενώ οι ανασκαφικές εργασίες συνεχίζονται. Έχουν ανασκαφεί ο ναός της Αρτέμιδος Ημερησίας, χτίσμα του 3ου π.Χ. […]

Οι Λουσοί ήταν μία σημαντική πόλη της Αρκαδικής Αζανίας (όπως ονομαζόταν η περί τον Κλείτορα βορειοδυτική Αρκαδία), με ιερό πανελλήνιας εμβέλειας, το ιερό της Αρτέμιδος Ημερησίας. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της προεκτάσεως των Αροανίων ορέων (Χελμού) και συγκεκριμένα στις δυτικές υπώρειες του Λούσιου όρους ή Προφήτης Ηλίας, στη κοιλάδα των Σουδενών, μεταξύ Κύναιθας και Κλείτορος. Η παράδοση συνδέει το ιερό της Άρτεμης με τον μάντη Μελάμποδα (Ο Πρώτος Ψυχίατρος της αρχαιότητος) ο οποίος εκεί γιάτρεψε από την τρέλα, με παρέμβαση της θεάς, τις κόρες του βασιλιά της Τίρυνθας Προίτου, δισέγγονου του Δαναού. Ως δείγμα ευγνωμοσύνης προς τη θεά, οι κόρες εισήγαγαν γυναικείους χορούς, ίδρυσαν ένα ιερό άλσος όπου και ανέγειραν βωμό τον οποίο έραιναν με αίμα από αίγες και πρόβατα. Από τότε οι κάτοικοι ονόμασαν την Άρτεμη Ημερησία, Ημέρα, αυτήν που ημερεύει τα πάντα. Προς τιμήν της θεάς γινόταν μεγάλη γιορτή, τα Ημεράσια, με αγώνες όπου έπαιρναν μέρος και ξένοι. Η Άρτεμις γινόταν τότε «ημέρα» (καλόβουλη, ευμενής) με προσφορές και ιεροπραξίες στο ιερό της. Κοντά στο χωριό Λουσικό του Δήμου Καλαβρύτων, το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο έχει φέρει στο φως τη σπουδαία αρκαδική πόλη Λουσοί, ενώ οι ανασκαφικές εργασίες συνεχίζονται. Έχουν ανασκαφεί ο ναός της Αρτέμιδος Ημερησίας, χτίσμα του 3ου π.Χ. […]